Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi 2023/200 E. ve 2024/103 K. sayılı kararında, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 278. maddesinde yer alan ve evlat edinen ile evlatlık arasındaki belirli mal varlığı devirlerini bağış olarak değerlendiren bir ibarenin Anayasa’ya aykırı olduğuna karar vermiştir. Söz konusu düzenleme, bu tür işlemleri bağış olarak kabul etmekte ve karşılıksız yapılan bu devirleri iptal edilebilir hale getirmekteydi. Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, bu kuralın Anayasa’nın 13., 35. ve 36. maddeleri ile güvence altına alınan mülkiyet hakkı ve adil yargılanma hakkını ihlal ettiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulunmuştur.
Başvuru kararında özetle; itiraz konusu kuralla evlatlık ve evlat edilen arasında yapılan ivazlı tasarrufların kesin olarak bağışlama gibi kabul edildiği, bu hususta taraflara iddia ve savunmada bulunma, ispat yönünden delil, bilgi ve belge sunma imkânı tanınmadığı, bu durumun mülkiyet hakkının ve hak arama özgürlüğünün ölçüsüz bir şekilde sınırlanmasına neden olduğu belirtilerek kuralın Anayasa’nın 13., 35. ve 36. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
Mahkeme, düzenlemenin, evlat edinen ve evlatlık arasındaki tüm devir işlemlerini bağış olarak kabul etmesinin hak arama özgürlüğü ve mülkiyet hakkını ölçüsüz bir şekilde kısıtlayabileceğini değerlendirmiştir. Bu bağlamda, 9 Mayıs 2024 tarihli kararla Anayasa’ya aykırı olduğu tespit edilen ibarenin, kararın yayımlanmasından 9 ay sonra yürürlüğe girmek üzere, iptaline oybirliğiyle karar verilmiştir.
About the Author
