Esas No: 2024/234
Karar No: 2025/99
Karar Tarihi: 22/4/2025
Ankara Bölge İdare Mahkemesi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 56. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları” ibaresinin Anayasa’nın 13. ve 70. maddelerine (temel hak sınırlamaları ve kamu hizmetlerinde kalma hakkı) aykırı olduğu gerekçesiyle iptal talebinde bulunmuştur. İtiraz, bu ibarenin belirsiz ve keyfi uygulamalara yol açtığı iddiasına dayanmaktadır.
İptali İstenen Kural
Kanun’un 56. maddesine göre:
- Aday memurların “hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları” tespit edildiğinde, disiplin amirinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile görevlerine son verilebilir.
- Ancak bu ibare, hangi davranışların “memuriyetle bağdaşmayacak” nitelikte olduğunu somut olarak tanımlamamaktadır.
Anayasa Mahkemesi’nin Değerlendirmesi
- Hukuki Belirlilik ve Öngörülebilirlik İhlali:
- Anayasa’nın 13. maddesi, temel hak sınırlamalarının açık, net ve öngörülebilir olmasını gerektirir.
- İtiraz konusu ibare, aday memurların görevden alınması gibi ciddi bir yaptırımı içermesine rağmen, hangi davranışların bu kapsama girdiği belirsizdir. Bu durum, idarenin keyfi uygulamalarına zemin hazırlamaktadır.
- Kamu Hizmetlerinde Kalma Hakkı:
- Anayasa’nın 70. maddesi, kamu hizmetlerinde kalma hakkını güvence altına alır.
- Belirsiz bir kuralın bu hakkı sınırlaması, ölçülülük ilkesine aykırıdır.
- Hukuk Devleti İlkesi:
- Anayasa’nın 2. maddesindeki hukuk devleti ilkesi, normların keyfiliğe izin vermeyecek şekilde düzenlenmesini gerektirir.
- Mahkeme, ibarenin bu ilkeyi ihlal ettiğini vurgulamıştır.
Sonuç ve İptal Kararı
Anayasa Mahkemesi, oy çokluğuyla:
- “Hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları” ibaresini, Anayasa’nın 13. ve 70. maddelerine aykırı bularak İPTAL etmiştir.
- İptal hükmünün, Resmi Gazete’de yayımlandıktan dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar verilmiştir. Bu süre, yasama organına yeni düzenleme yapması için tanınmıştır.
About the Author
