İşçilik alacağının ödenmediği gerekçesiyle açılan davanın dava şartı yokluğundan reddedilmesi nedeniyle mahkemeye erişim hakkının İhlal edildiğine ilişkin AYM kararı

Anayasa Mahkemesi 2019/22664 sayılı bireysel başvuruda özetle aşağıdaki şekilde karar vermiştir:

“Başvurucu, emekli olması üzerine 24/12/2014 tarihinde Sarayönü Asliye Hukuk (İş) Mahkemesinde (Mahkeme) belirsiz alacak davası niteliğinde işçilik alacaklarına ilişkin dava açmıştır.

Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi (Bölge Adliye Mahkemesi) Mahkeme karar gerekçesinde; kıdem tazminatı ve yıllık ücretli izin alacaklarının belirlenebilir olmasından dolayı belirsiz alacak davasına konu edilemeyecekleri ifade edilerek hukuki yarar yokluğundan anılan alacaklara yönelik taleplerin usulden reddi gerekirken esasa girilerek kabul kararı verilmesinin hatalı olduğu belirtilmiştir.

Başvurucu, alacağın tam olarak hesaplamasının mümkün olmadığını bu nedenle hem belirsiz alacak davası hem de kısmi dava açtığını, Yargıtay 22. Hukuk Dairesi ile 9. Hukuk Dairesi ve 7. Hukuk Dairesi arasında belirsiz alacak davası konusunda görüş ayrılığı bulunduğunu ve bu görüş ayrılığından dolayı davalarının usulden reddedilmesinin adil yargılanma hakkını ihlal ettiğini ileri sürmüştür. Başvurucu ayrıca Bölge Adliye Mahkemesinin katı yorumu nedeniyle yeniden dava açma imkânının da ortadan kalktığını ifade ederek hak arama hürriyetinin ihlal edildiğini iddia etmiştir.

Başvurucuların, şartlar oluşmadan açtıkları belirsiz alacak davasının dava şartı yokluğundan reddedilmesinin -usul hukukundaki imkânlar gözetildiğinde- başvurulabilecek son çare olmadığı değerlendirilmiştir. Davaların hukuki yarar yokluğundan reddi suretiyle mahkemeye erişim hakkına yapılan müdahalede, medeni hakla ilgili uyuşmazlığın karara bağlanması yönünden en etkili olan davanın açılmasını sağlama amacına ulaşılması için daha hafif müdahale teşkil eden aracın seçilmesi yerine başvurucuların mahkemeye erişimini imkânsız kılan ağır bir aracın tercih edilmesinin gereklilik şartına uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Somut başvuruda da anılan karardan ayrılmayı gerektirir bir husus bulunmamaktadır. Bu nedenle başvurucunun Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.”

Anayasa Mahkemesi, kıdem tazminatı ve yıllık ücretli izin alacaklarına ilişkin davanın belirsiz alacak davası şeklinde açılmasından dolayı davanın reddedilmesinde hak ihlali olduğuna hükmetmiştir.