9 EKİM 1956 ÖNCESİ KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMALAR HAKKINDA

9 Ekim 1956 tarihinden önceki kamulaştırmasız el atmalara ilişkin 221 sayılı Kanun uygulama alanı bulmaktayken Anayasa Mahkemesi tarafından 4 Ağustos 2022 tarihinde yayımlanan kararı ile iptal edilmiştir. Bu kanunun iptal edilmesine ilişkin başvurunun gerekçesinde “ kişilerin mülkiyetinde bulunan taşınmazların fiilen kamu hizmetlerine tahsis edilmiş olmasının mülkiyet hakkını ortadan kaldırmadığı, fiilen tahsis işleminin kamulaştırmasız el atma niteliğinde olduğu belirtilerek kuralların Anayasa’ya aykırı olduğu” belirtilmiştir. Anayasa Mahkemesi de söz konusu kanunun Anayasa’ya aykırı olduğuna kanaat getirerek Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak 9 ay sonra yürürlüğe girmek üzere tüm kanunun iptaline karar vermiştir.

Bu iptal kararından önce 9 Ekim 1956 tarihinden önce kamu tarafından el atılmış taşınmazların bedeli talep edilemiyordu ve açılan davalar hak düşürücü sürenin dolduğu gerekçesiyle reddediliyordu. İptal kararıyla birlikte el atılan taşınmazın bedelinin talep edilebilmesinin önü açılmış olup, öncelikle taşınmaza el atan idareye uzlaşma başvurusunda bulunulduktan sonra bu başvurunun olumsuz sonuçlanması veya 6 ay içinde cevap verilmemesi halinde dava açma imkanı ortaya çıkmıştır.

Kamunun su kanalı, yol vb. geçirmek suretiyle el attığı, hak düşürücü sürenin dolmasının üzerinden çok uzun yıllar geçtiği için kişilerin bu taşınmazlarda hakkı olduğunu ve bedelini talep edebileceğini dahi unuttuğu için Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı oldukça önemli niteliktedir.